Zuurstofplanten in de vijver lijken soms maar niet te willen groeien. Wat je ook probeert, de planten verslijmen en vormen geen nieuwe scheuten. In dit artikel bekijken we, wat je zelf kunt doen om zuurstofplanten in de vijver beter te laten groeien.
Zuurstofplanten
Waarom heten zuurstofplanten eigenlijk zuurstofplanten? Het antwoord is: omdat deze planten zuurstof produceren. Maar dat is op zichzelf eigenlijk niets bijzonders. Elke plant neemt namelijk CO2 op en ademt zuurstof uit. Dit geldt voor waterplanten, maar ook voor landplanten. Eigenlijk is zuurstofplant dus niet zo’n logische naam. Het bijzondere aan de vijverplanten die als zuurstofplanten worden aangemerkt, is echter dat ze volledig onder water groeien. De term ondergedoken planten is daarom eigenlijk beter op zijn plaats. Voor het gemak zullen we in dit artikel echter gewoon over zuurstofplanten spreken.
Omdat zuurstofplanten volledig onder water groeien, moeten ze ook al hun voedingsstoffen uit het vijverwater halen. Normale planten halen een belangrijk deel van hun voedsel uit de lucht. Planten nemen namelijk onder invloed van zonlicht CO2 op. Dit splitsen ze in bladgroen en zuurstof. De zuurstof ademen ze uit. Dit proces heet fotosynthese.
Voor zuurstofplanten in de vijver is dit niet anders. Om te kunnen groeien, moeten deze planten CO2 opnemen uit het vijverwater. Hiervan vormen ze bladgroen en zuurstof, die ze weer aan het vijverwater afgeven.
Samengevat:
- Zuurstofplanten leven geheel onder water.
- De zuurstofplanten moeten hun CO2 opnemen uit het water waarin ze groeien.
- Zuurstofplanten geven zuurstof af aan de vijver.
Waarom zijn zuurstofplanten in de vijver belangrijk?
Zuurstofplanten zijn belangrijk voor je vijver. Ze houden namelijk het water helder. Wanneer je een bak water buiten zet, zal dit water na verloop van tijd groen worden. Dit komt door groei van algen in het water. In een vijver is dit niet anders. Zuurstofplanten nemen voedingsstoffen op uit het vijverwater. Dit zorgt er voor, dat er geen groei van algen kan plaatsvinden. Zo blijft een vijver met groeiende zuurstofplanten helder.
Samengevat:
- Zuurstofplanten zijn belangrijk, omdat ze de vijver helder houden.
- Een vijver zonder groeiende zuurstofplanten krijgt last van algen en wordt groen.
Slechte groei van zuurstofplanten
Waarom is de groei van zuurstofplanten soms zo slecht? De oorzaak hiervan is meestal het vijverwater waarin de planten staan. Als dit water niet de juiste samenstelling heeft, kunnen de zuurstofplanten simpelweg niet groeien. Vergelijk het maar met een dier dat je een luchtmengsel laat ademen zonder zuurstof erin. Oké, het dier krijgt lucht, maar het belangrijkste ingrediënt hiervan, de zuurstof, ontbreekt. Met zuurstofplanten die afsterven is het eigenlijk niet anders. Ze staan in het water, maar het water bevat niet de ingrediënten die de planten nodig hebben. Het gevolg is een slechte groei van zuurstofplanten.
Samengevat:
- Slechte groei van zuurstofplanten ontstaat, doordat het water niet bevat wat de planten nodig hebben.
- In water dat niet alle noodzakelijke voedingsstoffen bevat, kunnen zuurstofplanten niet groeien.
Welke voedingsstoffen hebben zuurstofplanten nodig?
Welke voedingsstoffen moeten in het vijverwater zitten, om zuurstofplanten te laten groeien? Deze voedingsstoffen kun je opsplitsen in drie groepen:
- Stikstofverbindingen;
- Minerale voedingszouten;
- CO2 (is hetzelfde als koolzuur).
1. Stikstofverbindingen
Stikstofverbindingen komen vanzelf in het vijverwater terecht. Ze ontstaan, als bacteriën in de vijver organisch materiaal afbreken. Voorbeelden van organisch materiaal zijn afgestorven stukjes plant, vissenpoep, ingewaaide bladeren, dode insecten enzovoorts. In een vijver is vrijwel nooit een tekort aan stikstofverbindingen.
2. Minerale voedingszouten
Minerale voedingszouten zijn bijvoorbeeld magnesium en calcium. Zuurstofplanten hebben deze stoffen nodig, onder andere om stengels en bladeren te kunnen vormen. Als een vijver te weinig minerale voedingszouten bevat, zal de groei van zuurstofplanten stilvallen. De planten in de vijver gaan dan dood.
De hoeveelheid minerale voedingszouten in water wordt ook wel de hardheid van water genoemd. Dus hoe harder het water in de vijver is, des te meer minerale voedingszouten het bevat. Omdat regenwater geen minerale voedingszouten bevat, wordt het water in de vijver zachter als het regent. Dit is slecht voor de groei van de zuurstofplanten.
De hoeveelheid minerale stoffen in de vijver moet je daarom af en toe aanvullen. Als je dit namelijk niet zou doen, wordt de waterhardheid van de vijver steeds lager. Dit komt dus door de regen die in de vijver valt. Deze maakt het vijverwater geleidelijk steeds zachter.
3. CO2 of koolzuur
De derde voedingsstof die waterplanten nodig hebben, is CO2. Dit komt in het vijverwater terecht, dankzij bacteriën die in de vijver leven. Deze bacteriën verteren organisch afval. Hierbij produceren ze stikstofverbindingen (zie 1) en CO2.
De bacteriën geven de geproduceerde CO2 af aan het vijverwater. Deze CO2 kan zich echter alleen maar goed door het vijverwater mengen, als dit water voldoende hard is. Hier zie je dus een verband met onderdeel 2, de minerale voedingszouten. Ook voor een goed CO2-gehalte van de vijver is hard water belangrijk.
Samengevat:
- Stikstofverbindingen zijn noodzakelijk voor de groei van zuurstofplanten. Deze zijn meestal voldoende aanwezig in een vijver.
- Hard vijverwater is eveneens noodzakelijk voor de groei van zuurstofplanten. In hard vijverwater zitten veel minerale voedingszouten.
- Zuurstofplanten hebben daarnaast CO2 nodig. Bacteriën in de vijver produceren dit. CO2 kan alleen in hard vijverwater worden opgenomen.
Hoe geef je zuurstofplanten voedingsstoffen?
Hierboven hebben we gezien, dat zuurstofplanten drie soorten voedingsstoffen nodig hebben. We gaan nu bekijken, hoe je deze stoffen ook echt aan het vijverwater kunt toevoegen.
Stikstofverbindingen
Voor wat betreft de stikstofverbindingen hoef je alleen maar te zorgen, dat er voldoende bacteriën in de vijver zitten. Bacteriën komen na verloop van tijd vanzelf in het vijverwater terecht. Als je dit wilt versnellen, kun je de vijver enten met speciale vijverbacteriën.
Minerale voedingszouten
Met minerale voedingszouten maak je het vijverwater harder. In hard water groeien zuurstofplanten beter. Je kunt de waterhardheid van je vijver verbeteren met Mineral Clay. Dit is een product van Vijverhulp, dat zeer geschikt is om de waterhardheid van je vijver op niveau te houden.
CO2 – koolzuur
CO2 komt in de vijver terecht door bacteriën. Je kunt eventueel bacteriën toevoegen aan je vijver. Om voldoende CO2 in de vijver te krijgen is het echter ook belangrijk, dat je zorgt voor een goede waterhardheid. Dit helpt de CO2 namelijk goed op te lossen in het vijverwater.
Samengevat:
- Stikstofverbindingen: hiervoor kun je eventueel bacteriën aan het vijverwater (of filter) toevoegen.
- Minerale voedingszouten: Met Mineral Clay verhoog je de waterhardheid.
- CO2: voldoende bacteriën en hard vijverwater zorgen vanzelf voor voldoende CO2 in de vijver.
Nieuwe vijver
Stikstofverbindingen, waterhardheid en CO2 zorgen zoals gezegd voor een goede groei van zuurstofplanten in de vijver. Andersom geredeneerd: als er een tekort is aan één van deze drie, zal de groei van zuurstofplanten dus niet goed zijn. Juist in een nieuwe vijver is de kans het grootst, dat er iets ontbreekt. Dit heeft te maken met een nog heel kwetsbaar biologisch evenwicht in nieuwe vijvers.
Je kunt de kans op problemen met de groei van zuurstofplanten in een nieuwe vijver wel verkleinen. Dit doe je, door direct na de aanleg te zorgen voor een goede waterhardheid (extra minerale voedingszouten) en de vijver te enten met bacteriën. Op die manier zorg je, dat alle de voor de groei van zuurstofplanten noodzakelijke zaken ruimschoots aanwezig zijn in de vijver.
Samengevat:
- Een nieuwe vijver is extra gevoelig voor een slechte groei van zuurstofplanten.
- Je verkleint de kans op problemen door het water harder te maken en bacteriën aan de vijver toe te voegen.
Bestaande vijver
Ook in een al wat oudere vijver kan het biologisch evenwicht haperen. Je merkt dit aan het teruglopen van de groei van de zuurstofplanten. Heel vaak is in zo’n vijver een teruggelopen waterhardheid hiervan de oorzaak. Door alle neerslag die in de loop van de tijd in de vijver is gevallen, is het water uiteindelijk te zacht geworden voor de groei van zuurstofplanten. Door de waterhardheid te verhogen, voorzie je de vijver weer van een nieuwe voorraad minerale voedingszouten. De groei van de zuurstofplanten in de vijver kan zich dan herstellen.
Samengevat:
- In een bestaande vijver wordt slechte groei van zuurstofplanten vaak veroorzaak door een te lage waterhardheid.
- Verhogen van de waterhardheid is een bestaande vijver meestal voldoende om het probleem te verhelpen.
